Την έκθεση που διοργάνωσε το Ίδρυμα Ανταλλαγέντων της

Λωζάννης με έδρα την Κωνσταντινούπολη, φιλοξένησαν στη Θεσσαλονίκη το

Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας - Θράκης (ΛΕΜΜ-Θ) και το Ιστορικό

Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού (ΙΑΠΕ) του Δήμου Καλαμαριάς.

Η έκθεση αυτή βασίζεται σε προφορικές μαρτυρίες και φωτογραφίες Ελλήνων και Τούρκων

που οι ίδιοι ή οι πρόγονοί τους υποχρεώθηκαν να εκπατριστούν από τη γενέθλια γη, με τη

Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 και τη Συνθήκη της Λωζάννης το 1923. Η

ελληνοτουρκική σύμβαση της Ανταλλαγής των Πληθυσμών αποτελεί μια πρωτοφανή

ρύθμιση στην παγκόσμια ιστορία, καθώς εκπατρίστηκαν αναγκαστικά, χωρίς δυνατότητα

επιστροφής και με μοναδικό το κριτήριο της θρησκείας, περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι

- 1.500.000 ορθόδοξοι χριστιανοί και 500.000 μουσουλμάνοι.

Η προφορική εξιστόρηση στιγμών, που αναδιοργάνωσαν σε συνθήκες δραματικές τη

συλλογική ζωή, διαπερνά το πλαίσιο της επίσημης ιστορίας με τη δύναμη του πραγματικού

πρωταγωνιστή της Ιστορίας: του ανθρώπινου πόνου.

Η κοινή παρουσίαση της έκθεσης στη Θεσσαλονίκη από δύο σημαντικά ιδρύματα της πόλης,

αποσκοπoούσε στην αλληλογνωριμία ανάμεσα σε δυο πληθυσμούς που μοιράστηκαν

τη δραματική εμπειρία της υποχρεωτικής μετακίνησης

και αποτέλεσε συνεισφορά σε μια νέα οπτική της ιστορίας. Μια ματιά που κρατά

αποστάσεις τόσο από μια υπέρμετρα εθνικιστική αφήγηση, όσο και από μεταμοντέρνες

απόπειρες που ισοπεδώνουν τις διαφορετικές εμπειρίες. Κοινό σημείο στις προφορικές

μαρτυρίες των προσφύγων αποτελεί το παράπονο να γεννιέσαι σε μια χώρα, να μεγαλώνεις

σε άλλη και να αισθάνεσαι ξένος και στις δύο.

Διάρκεια έκθεσης: 14 Ιουνίου - 15 Νοεμβρίου 2014.

Στο πλαίσιο της φιλοξενίας της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν επιστημονικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.